Mặt Bằng Các Tầng Của Ngôi Nhà Là Gì

Mặt bằng các tầng của ngôi nhà là gì? Tổng quan và vai trò trong thiết kế kiến trúc.

Khi xây dựng hay cải tạo nhà ở, khái niệm “mặt bằng các tầng” là một thuật ngữ không thể thiếu trong bản vẽ kỹ thuật và thiết kế kiến trúc. Đây chính là nền tảng để các kiến trúc sư, kỹ sư và chủ đầu tư hình dung bố cục, chức năng không gian và dòng chảy sinh hoạt trong ngôi nhà. Vậy mặt bằng các tầng của ngôi nhà là gì? Tại sao nó lại quan trọng đến vậy? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết chi tiết dưới đây.

Mặt bằng các tầng là gì?

Mặt bằng các tầng (floor plan) là bản vẽ kỹ thuật thể hiện bố trí không gian sử dụng của từng tầng trong ngôi nhà dưới dạng mặt cắt ngang nằm ngang (như thể nhìn từ trên xuống). Bản vẽ này mô tả chi tiết:

Vị trí và kích thước của các phòng: phòng khách, phòng ngủ, bếp, WC…
Cách bố trí cầu thang, hành lang, cửa ra vào, cửa sổ.
Mối quan hệ giữa các khu vực chức năng.
Kích thước, tỷ lệ và hướng của mỗi không gian trong tổng thể kiến trúc.
Nói cách khác, mặt bằng tầng chính là “bản đồ không gian” giúp hình dung toàn bộ kết cấu và công năng của từng tầng trong một ngôi nhà.

Vì sao mặt bằng các tầng lại quan trọng?

Cơ sở cho thi công: Bản vẽ mặt bằng là tài liệu bắt buộc trong hồ sơ thiết kế kỹ thuật thi công. Từ đây, đội ngũ xây dựng sẽ biết chính xác vị trí từng bức tường, điểm đặt cửa, đường ống, ổ điện, trần sàn… mà tiến hành xây dựng chuẩn xác.
Tối ưu hóa công năng sử dụng: Một mặt bằng tầng được thiết kế khoa học sẽ giúp tối ưu hóa luồng di chuyển, sự tiện nghi và thoải mái trong sinh hoạt. Ngược lại, mặt bằng kém hợp lý có thể gây lãng phí diện tích, tạo cảm giác chật chội, tù túng.
Định hình thẩm mỹ kiến trúc: Không gian có mặt bằng đẹp là tiền đề để tạo nên sự cân đối, hài hòa trong bố cục nội thất và phối cảnh ngoại thất.
Phù hợp phong thủy: Trong thiết kế nhà ở truyền thống và hiện đại, yếu tố phong thủy ngày càng được chú trọng. Mặt bằng tầng là nơi thể hiện rõ vị trí đặt bếp, cửa chính, cầu thang… ảnh hưởng trực tiếp đến tài lộc, sức khỏe của gia chủ.

Các loại mặt bằng tầng phổ biến trong nhà ở

Thông thường, một ngôi nhà sẽ có các tầng với công năng khác nhau, được thể hiện thông qua các bản vẽ mặt bằng tương ứng:

Mặt bằng tầng trệt / tầng 1

Đây là tầng chính của ngôi nhà, thường được thiết kế để tiếp khách, sinh hoạt chung và có thể là khu bếp – ăn. Các khu vực phổ biến trong tầng 1 bao gồm:

Phòng khách
Phòng bếp + phòng ăn
Nhà vệ sinh chung
Cầu thang (nếu có tầng lầu)
Gara (đối với nhà phố)
Tầng 1 cũng là nơi kết nối với không gian ngoài trời như sân trước, sân sau, hiên, lối vào chính – rất quan trọng về phong thủy.

Mặt bằng tầng lửng

Tầng lửng là tầng trung gian nằm giữa tầng 1 và tầng 2, thường dùng cho mục đích làm phòng đọc sách, phòng sinh hoạt chung, văn phòng làm việc tại nhà hoặc mở rộng không gian tiếp khách.

Mặt bằng tầng 2 / tầng lầu

Tầng 2 chủ yếu dành cho không gian riêng tư như:

Phòng ngủ chính (master bedroom)
Phòng ngủ cho con / khách
Nhà vệ sinh riêng
Ban công, logia (nếu có)

Tùy theo nhu cầu, mặt bằng tầng này có thể tích hợp phòng thờ, phòng học hoặc phòng làm việc.

Mặt bằng tầng tum / tầng áp mái

Tầng tum là phần không gian trên cùng của ngôi nhà, thường được thiết kế để làm:

Phòng giặt + phơi đồ
Sân thượng
Phòng kho
Phòng thờ

Mặt bằng tầng hầm (nếu có)

Những ngôi nhà hiện đại thường tận dụng tầng hầm làm gara ô tô, kho, phòng kỹ thuật hoặc hầm rượu.

Những yếu tố cần lưu ý khi thiết kế mặt bằng các tầng

Đảm bảo sự liên kết giữa các tầng: Các tầng cần có sự kết nối hợp lý qua cầu thang, hành lang để không gian sinh hoạt không bị đứt gãy.
Tối ưu ánh sáng và thông gió: Cần bố trí các ô thoáng, cửa sổ, giếng trời để các tầng đều nhận được ánh sáng tự nhiên và không khí lưu thông.
Phù hợp với nhu cầu sử dụng: Diện tích, vị trí từng phòng cần đáp ứng nhu cầu thực tế của gia đình: bao nhiêu người ở, có cần không gian làm việc tại nhà, chỗ để xe, sân phơi không…
Tính đến tương lai: Thiết kế mặt bằng nên có khả năng linh hoạt mở rộng về sau (nếu có kế hoạch sinh thêm con, kinh doanh tại nhà, xây thêm tầng…).
Yếu tố phong thủy: Một số nguyên tắc phong thủy trong mặt bằng tầng thường gặp:

Tránh đặt cầu thang thẳng cửa chính.
Không để bếp đối diện nhà vệ sinh.
Phòng ngủ không nằm trên bếp.
Bàn thờ nên ở tầng cao nhất, tránh phía dưới là nhà vệ sinh hoặc bếp.

Công cụ hỗ trợ thiết kế mặt bằng tầng

Với sự phát triển công nghệ, hiện nay việc thiết kế mặt bằng không chỉ dừng lại ở bản vẽ tay. Nhiều công cụ hiện đại hỗ trợ thiết kế chính xác và trực quan hơn, chẳng hạn:

AutoCAD: Phần mềm kỹ thuật tiêu chuẩn cho bản vẽ 2D.
SketchUp / Revit / 3Ds Max: Thiết kế 3D và phối cảnh.
Phần mềm thiết kế online như Floorplanner, Planner 5D giúp người không chuyên cũng có thể thử tạo mặt bằng cơ bản.

Một số mẫu mặt bằng tầng phổ biến

Nhà ống 1 trệt 1 lầu 3 phòng ngủ.
Nhà 2 tầng có gara.
Nhà 3 tầng có sân thượng + phòng thờ.
Nhà có tầng lửng + thông tầng giếng trời.
Biệt thự 2 tầng chữ L.

Tùy theo diện tích đất, hình dạng khu đất (hình vuông, hình chữ nhật, méo…) và phong cách kiến trúc (hiện đại, cổ điển, tối giản), mặt bằng các tầng sẽ được thiết kế linh hoạt để đảm bảo hiệu quả sử dụng tối đa.

Kết luận

Mặt bằng các tầng không chỉ là bản vẽ kỹ thuật, mà còn là “bản thiết kế cuộc sống” – nơi mỗi khu vực chức năng được sắp xếp có chủ ý nhằm tạo nên một không gian sống tiện nghi, hợp lý và phù hợp với nhu cầu sinh hoạt của gia đình.
Việc đầu tư thời gian, công sức để có mặt bằng tầng chuẩn chỉnh ngay từ đầu sẽ giúp tiết kiệm chi phí, giảm rủi ro trong thi công và mang lại giá trị sử dụng lâu dài cho công trình.

Bài viết liên quan: https://connectland.vn/tin-tuc/mau-noi-quy-toa-nha-van-phong-cho-thue

Hãy theo dõi connectland.vn để được biết thêm nhiều thông tin liên quan thị trường bất động sản.